એક એવા ખેડૂત પુત્રની વાત જે વિદેશી નોકરી છોડી ભારતમાં કરે છે ખેતી, કમાય છે લાખોમાં…

એક કહેવત છે કે જે વિદેશ જાય છે તે વિદેશમાં જ રહે છે. પંજાબના રાજવિંદર સિંહે પણ અમેરિકામાં નોકરી કરીને સ્થાયી થવાનું સપનું જોયું હતું, પણ દેશની માટી સાથેના લગાવને કારણે તેઓ થોડાં વર્ષોમાં ભારત પાછા ફર્યા. પરિવારને આ વાત પસંદ ન આવી, પણ તમામ નારાજગી છતા રાજવિંદરે કુદરતી ખેતી કરીને મોટી સફળતા હાંસલ કરી છે. આજે તેમની 8 એકર જમીનમાં શેરડી, બટાટા, હળદર, સરસવ જેવા પાકોની કુદરતી ખેતી કરવામાં આવી રહી છે.

આ સાથે શેરડી અને હળદરની પ્રક્રિયા કરીને તેઓ ગોળ, ખાંડ અને હળદરનો પાઉડર પણ બનાવે છે, જેના વેચાણમાંથી સારી આવક થાય છે. રાજવિંદર જણાવે છે કે પરંપરાગત ખેતી કરતા ખેડૂતોની સરખામણીમાં આજે રાજવિંદર પ્રતિ એકર 2 લાખ રૂપિયાનો નફો કમાઈ રહ્યો છે. કુદરતી ખેતી કરવાથી બચત પણ થાય છે, સાથે સાથે કેરી, જામફળ, ચીકુ, દાડમ જેવા ફળોના ઝાડમાંથી વધારાની આવક પણ થાય છે.

44 વર્ષીય રાજવિંદર આજે કુદરતી ખેતી કરીને ખૂબ પૈસા કમાઈ રહ્યા છે. આ પહેલા તેણે 5 વર્ષ સુધી અમેરિકામાં ઘણો સંઘર્ષ કર્યો હતો. ક્યારેક ટ્રક ડ્રાઈવર તો ક્યારેક હોટેલના ધંધામાં પણ હાથ અજમાવ્યો, પણ ભાગદોડભર્યા જીવન વચ્ચે તે પોતાના ગામને મિસ કરતા હતા. ત્યારપછી વર્ષ 2012માં તે પાછા ફર્યો અને હોટલ બિઝનેસ શરૂ કર્યો, આ કામ ન થતાં, તે ગામમાં પાછો ફર્યો અને કુદરતી ખેતી શરૂ કરી.

રાજવિંદર કહે છે કે પહેલા તે 8 એકર જમીનમાં રાસાયણિક ખેતી કરતો હતો, પણ વર્ષ 2017માં તેણે કુદરતી ખેતી કરીને શેરડી ઉગાડી. ધીમે ધીમે, લીલા ખાતર અને ગાયના છાણનો ઉપયોગ કરીને, તેમણે 5 એકર ખેતીની જમીનમાં શેરડીની સાથે 3000 ફળોના વૃક્ષો વાવ્યા. તેમના ઉત્પાદનોને સંગ્રહિત કરવા અને આરામ કરવા માટે માટીના વાસણો બનાવ્યા અને કુદરતી ખેતી પછી શેરડી અને હળદરની પેદાશો પર પ્રક્રિયા કરવા માટે પ્રોસેસિંગ મશીનો પણ ખરીદ્યા.

શેરડીમાંથી 8 લાખ રૂપિયા કમાય છે..

આજે રાજવિન્દર પોતાના ખેતરની શેરડી બજારમાં વેચતો નથી, પણ હળદર, વરિયાળી, કેરમ સીડ્સ, તુલસી, ડ્રાયફ્રુટ્સ વગેરે મિક્સ કરીને મસાલા ગોળ અને ખાંડ બનાવે છે. આ કારણે તેમના ઉત્પાદનોને બજારમાં વધુ ભાવ મળે છે. તેઓ દર વર્ષે લગભગ 10 ટન ગોળનું ઉત્પાદન કરે છે અને દર વર્ષે 8 લાખ રૂપિયાની આવક મેળવે છે. શેરડી ઉપરાંત રાજવિંદર બટાકા, હળદર, સરસવ, ડુંગળી અને અન્ય શાકભાજીની પણ ખેતી કરે છે.

બટાકાની ખેતી કરવા માટે, તેઓ બેડ અને મલ્ચિંગ પદ્ધતિ અપનાવે છે, જેના કારણે બટાટા જમીનની અંદર ઉગાડવાને બદલે જમીનની ઉપર એટલે કે બેડની અંદર ઉગાડવામાં આવે છે. તેની ઉપર મલ્ચિંગ નાખવામાં આવે છે, જેના કારણે જમીનમાં ભેજ જળવાઈ રહે છે અને 30 ટકા સુધી પાણીની બચત થાય છે. આ રીતે નીંદણની કોઈ શક્યતા નથી અને બટાકાને જડમૂળથી જડાવવા માટે વધુ મહેનત પણ કરવી પડતી નથી. ખાતર માટે, તેઓ માત્ર ગાયના છાણ જેવા કૃષિ કચરાનો ઉપયોગ કરે છે. અગાઉ અન્ય ખેડૂતો પાસેથી ખાતર ખરીદવું પડતું હતું, પણ આજે તેઓ ગાયનું જ ઉછેર કરીને ગાયના છાણ તેમજ દૂધમાંથી સારી કમાણી કરી રહ્યા છે.

રાજવિંદર સિંહની ખેતીની સાથે માર્કેટિંગની પદ્ધતિ પણ બાકીના ખેડૂતો કરતાં ઘણી અલગ છે. કુદરતી ખેતી કરીને તેઓ પોતાના ઉત્પાદનોને બજારમાં વેચવાને બદલે સીધા ગ્રાહકો સુધી પહોંચે છે. ઓનલાઈન માર્કેટિંગ અને સોશિયલ મીડિયાની મદદથી તેમના ખેતરના ઝાડના ફળ સીધા ગ્રાહકોને મળે છે. આજે પંજાબ ઉપરાંત ઉત્તર પ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાંથી પણ ઘણા ગ્રાહકો તેમની સાથે જોડાયેલા છે. રાજવિંદર કહે છે કે તે લોકો સુધી એ જ વસ્તુઓ પહોંચાડવા માંગે છે, જેવી તેમના દાદીના સમયે હતી.

પર્યાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને તેમના ખેતરમાં ખેતી કરવામાં આવે છે. પ્લાસ્ટિકનો ક્યાંય ઉપયોગ થતો નથી. એટલું જ નહીં, તેમના સ્થાનિક ગ્રાહકો સામાન ખરીદવા માટે તેમની પોતાની બેગ પણ લાવે છે. આ રીતે આજે મોગા ગામના રાજવિંદર સિંહ ઈકો-ફ્રેન્ડલી ફાર્મિંગ કરીને વાર્ષિક 12 લાખ રૂપિયા કમાય છે. તેમના જણાવ્યા મુજબ ખેતીની જમીનમાં પ્રતિ એકર અંદાજે 2 લાખ રૂપિયાનો નફો થાય છે અને કુદરતી ખેતીને કારણે ઘણી બચત પણ થાય છે.