🛕જાણો ‘દારુકાવન’માં આવેલ જ્યોતિર્લીંગ એટલેકે હાલનું નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ અને તેના આસપાસના સ્થળોની માહિતી

નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ગુજરાતમાં સૌરાષ્ટ્રના કિનારે દ્વારકા શહેર અને બેટ દ્વારકા દ્વીપ માર્ગ પર આવેલ છે. ભગવાન શિવને સમર્પિત આ 12 જ્યોતિર્લિંગ માંથી એક છે. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ દર્શનમાં તમે ભગવાન શિવની 25 મીટર લાંબી એક બેઠેલ મૂર્તિના દર્શન કરી શકો છો. મંદિરની મૂર્તિ ઘણી મોટી છે તેથી તેને મોટાસ્વરના નામે ઓળખવામાં આવે છે. મંદિરની પાસે એક મોટું ગાર્ડન પણ છે જ્યાં પ્રવાસી આરામ કરી શકે છે. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગને દારુકવાના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે, જે ભારતમાં એક પ્રાચીન મહાકાવ્યનું નામ છે.

જો તમે પણ નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિરના દર્શન કરવા ઇચ્છો છો અથવા તેના વિશે જાણવા ઇચ્છો છો, તો અમારા આ લેખને પૂરો વાંચો.

1.નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ કયા આવેલું છે?- નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિર ગુજરાતના દ્વારકા શહેરમાં આવેલ છે.

2. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ સ્ટોરી – એક સમયની વાત છે જ્યારે સુપ્રિયા નામના એક શિવ ભકત હોડીમાં તીર્થ યાત્રીઓની સાથે યાત્રા કરી રહ્યા હતા. તે સમયે એક દારુક નામના રાક્ષસે તેને બંદી બનાવી તેની રાજધાની દારુકવાનામાં કેદ કરી લીધા. સુપ્રિયાએ કારાગારમાં પણ ભગવાન શિવની ભક્તિ શરૂ રાખી, તે વાતથી દારુક દાનવે ગુસ્સામાં તેને મારવાની ધમકી આપી પરંતુ ભગવાન શિવે એક શિવલિંગના રૂપે પ્રગટ થઈને તેની રક્ષા કરી.

3. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિરનો સમય – નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિર સવારે 6 વાગ્યે દર્શન માટે ખૂલે છે અને 12:30 વાગ્યા સુધી ભકત અહી ભગવાનના દર્શન કરી શકે છે. સવારના સમયે ભોળાનાથના લિંગ ઉપર દૂધનો અભિષેક કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ મંદિર સાંજે 5 વાગ્યે ખૂલે છે અને 9:30 સુધી ખુલ્લુ રહે છે. આ સમય દરમિયાન મંદિરમાં આરતી કરવામાં આવે છે.

4. નાગેશ્વર મંદિર દ્વારકાની પ્રવેશ ફી – નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગમાં કોઈપણ પ્રવેશ ફી લેવામાં આવતી નથી આ જોવાલાયક સ્થળ પ્રવાસીઓ માટે એકદમ ફ્રી છે.

5. દ્વારકાથી નાગેશ્વર નું અંતર – દ્વારકાથી નાગેશ્વર મંદિર લગભગ 16 કિલોમીટર દૂર આવેલ છે.

6. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ થી સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગ નું અંતર – નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગથી સોમનાથ જ્યોતિલિંગ 266 કિલોમીટર દૂર આવેલ છે.

7. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિરની આજુબાજુ આવેલ મુખ્ય પ્રવાસ સ્થળ – નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ એક ધાર્મિક સ્થળ છે જે ભગવાન શિવ માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. આ ધાર્મિક સ્થળની આજુબાજુ ઘણા પ્રવાસ સ્થળ છે જેની તમે મુલાકાત લઈ શકો છો.

7.1 બેટ દ્વારકા આઇલેન્ડ – દ્વારકા શહેરથી લગભગ 30 કિલોમીટર દૂર આવેલ બેટ દ્વારકા એક નાનો સમુદ્ર છે. જે ઓખાના વિકાસથી પેહલા આ ક્ષેત્ર નો મુખ્ય બંદરઘાટ હતો. સમુદ્ર થોડા મંદિર, સફેદ રેતી, સમુદ્ર કિનારા અને ઉંચી દીવાલોથી ઘેરાયેલો છે, આ સમુદ્ર કિનારો પ્રવાસીઓ માટે તેના સમુદ્રી જીવન, સમુદ્રી ભ્રમણ, શિવીર અને પ્રવાસ માટે પણ પ્રખ્યાત છે. તમારી યાત્રાને થોડી એડવેન્ચર બનાવવા માટે તમે વોટર-સ્પોર્ટ્સ નો પણ આનંદ લઈ શકો છો.

7.2 દ્વારકાધીશ મંદિર – દ્વારકાધીશ મંદિર જેને જગત મંદિર પણ કહેવામાં આવે છે, એક ચાલુક્ય શૈલીની વાસ્તુકળા છે જે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના સમર્પણ છે. દ્વારકા શહેરનો ઇતિહાસ મહાભારતના કાળના દ્વારકા સામ્રાજય સાથે જોડાયેલો છે. પાંચ માળનું મંદિર ચુના, પથ્થર અને રેતીથી બનેલ ભવ્ય અને અદભૂત છે. માનવામાં આવે છે કે 2200 વર્ષ જૂની વાસ્તુકળા, વજ્નાથ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી, જેમણે તેનું નિર્માણ ભગવાન કૃષણ દ્વારા સમુદ્રથી મળેલ જમીન પર કરવામાં આવ્યું.

મંદિરની અંદર અન્ય મંદિર છે જે સુભદ્રા, બલરામ અને રેવતી, વાસુદેવ, રુક્મિણી અને ઘણા અન્ય દેવી દેવતાઓને અર્પણ છે. યાત્રીઓ સ્વાર દ્વારમાં પ્રવેશ કરવાથી પેહલા ગોમતી નદીમાં ડૂબકી લગાવે છે. જન્માષ્ટમીની પૂર્વ સંધ્યા કોઈપણ મંદિરમાં સૌથી ખાસ અવસર હોય છે, દ્વારકાધીશ મંદિરમાં હજારો ભકત પ્રાર્થના અને ધાર્મિક વિધિ કરે છે. આ મંદિર રંગો અને આસ્થાનું એક સારું સંગમ છે.

Image Source

7.3 લાઈટહાઉસ – 15 જુલાઈ 1962 એ લાઈટહાઉસ ટાવરનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. તેની ઊંચાઈ 43 મીટર છે. અહી પ્રવાસીઓ સૂર્યાસ્તના મનોરમ દ્રશ્યનો આનંદ લઈ શકો છો.

7.4 દ્વારકા બીચ – અરબ સાગર કિનારાની સાથે દ્વારકા બીચ સાંજના સમયે વિતાવવા માટે એક સારું સ્થળ છે. સ્થાનિક લોકો અને પ્રવાસીઓ બંને વચ્ચે લોકપ્રિય, દ્વારકા બીચ શહેરના મુખ્ય મંદિરોની ઘણું નજીક આવેલ છે. દ્વારકાના મુખ્ય શહેરથી લગભગ 30 કિલોમીટર દૂર આવેલ બેટ દ્વારકા એક નાનો સમુદ્ર છે અને ઓખાના વિકાસ પહેલા આ પ્રદેશનું મુખ્ય બંદર હતું. જ્યારે આ ટાપુ કેટલાક મંદિરો, સફેદ રેતીના બીચ અને પરવાળાના ખડકોથી ઘેરાયેલો છે, ત્યારે આ બીચ તેના દરિયાઈ જીવન, દરિયાઈ પ્રવાસ, કેમ્પિંગ અને પિકનિક માટે પણ પ્રવાસીઓમાં લોકપ્રિય છે.

7.5 રુકમણીદેવી મંદિર – રુકમણી મંદિર દ્વારકાનું એક મહત્વપૂર્ણ મંદિર છે જે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની પ્રિય પત્ની રુકમણી2દેવીને સમર્પિત છે. જોકે આ મંદિર ઐતિહાસિક રૂપે વિશાળ નથી, પરંતુ આ મંદિર તેની સ્થાપત્યકળાનો અદ્ભુત નમૂનો છે. રુકમણી અને કૃષ્ણની 12 મી સદીમાં જૂની દીવાલ પર સમૃધ્ધ ચિત્ર દીવાલ પર જટિલ નક્કશી જોનારાને મંત્રમુગ્ધ કરે છે.

Image Source

7.6 ગોમતી ઘાટ – જો શાસ્ત્રોનું માનીએ તો ગંગા પછી તો ગોમતી નદી જ એવી છે જે સીધી સ્વર્ગમાંથી ઉતરે છે. અલગ અલગ તીર્થસ્થળો અને ઘાટમાંથી સૌથી વધારે લોકપ્રિય સ્થળ આ છે જ્યાં નદી શક્તિશાળી મહાસાગર સાથે મળે છે. ગોમતી નદીનું પાણી ખારું છે અને પ્રવાસી પાસે પવિત્ર સ્નાન કરવા માટે આ ઉપરાંત બીજો કોઈ વિકલ્પ નથી.

Image Source

7.7. ગોપી તળાવ – ગોપી તળાવ એ તળાવ છે જ્યાં કૃષ્ણ તેની ગોપીઓને તેની યુવાવસ્થા અને પ્રેમપૂર્ણ સ્વભાવ સાથે લોભવતા હતા. લગભગ 20 કિલોમીટર લાંબુ તળાવ પીળા રંગની રેતીથી ઘેરાયેલું છે, જેનો ઉપયોગ ભકત તેના શરીર પર તિલક લગાવવા માટે કરે છે. અહી દ્રશ્ય ઘણું સુંદર જોવા મળે છે.

Image Source

7.8 સુદામા સેતુ – ભગવાન કૃષ્ણ સુદામાના બાળપણના મિત્રના નામ પર સુદામા સેતુ પુલ એક આશ્ચર્યજનક પુલ છે. જે ચાલીને જતા લોકો માટે ગોમતી નદીને પાર કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યો છે. આ પ્રાચીન જગત મંદિર અને દ્વીપ પવિત્ર પંચકુઈ તીર્થને જોડે છે જે પૌરાણિક પાંડવ ભાઈઓ સાથે જોડાયેલ છે. પૌરાણિક કથાઓ ઉપરાંત આ પુલ નદી અને અરબ સાગરના લોભામણા દ્રશ્યો માટે પ્રખ્યાત છે.

Image Source

7.9 ભડકેશ્વર મહાદેવ મંદિર – ભગવાન શિવને સમર્પિત ભડકેશ્વર મહાદેવ મંદિર એક પ્રાચીન મંદિર છે જે લગભગ 5000 વર્ષ જૂનું છે, જેને અરબસાગરમાં મળેલા એક સ્વયંભૂ શિવલિંગની ચારેબાજુ બનાવવામાં આવ્યું હતું. મંદિર દર વર્ષે ચોમાસા દરમિયાન સમુદ્રમાં ડૂબી જાય છે, જેને શ્રદ્ધાળુ કુદરતની અભિષેકની ધાર્મિક ક્રિયા રૂપે માને છે. આખું વર્ષ મંદિર તેના આકર્ષણ અને કુદરતી સુંદરતા માટે દુનિયાભરમાં ઓળખવામાં આવે છે.

Image Source

7.10 ગીતા મંદિર – બિડલાના ઉદ્યોગપતિ પરિવાર દ્વારા 1970 માં બંધાયેલ ગીતા મંદિર એક શાનદાર અને વિસ્મયકારી સફેદ પથ્થર સંગેમરમરનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવ્યું છે, મંદિર ભગવદ ગીતા અને તેના શિક્ષા માટે સમર્પિત છે. આ મંદિર હિન્દુઓના ધાર્મિક પુસ્તક ભગવદ ગીતાના ઉપદેશો અને મૂલ્યોને પકડવા અને જાળવવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું. મંદિરની દિવાલોમાં ગીતાના અવતરણોના ઉદાહરણ છે. મંદિર પરિસર પાસે યાત્રાળુઓ માટે રહેવાની વ્યવસ્થા ઉપલબ્ધ છે. મંદિર સફેદ આરસ સંગેમરમરનું બનેલું એક સુંદર મંદિર છે.

Image Source

7.11 ડની પોઇન્ટ – ડની પોઈન્ટ બેટ દ્વારકામાં આવેલું છે જે સમુદ્ર અને કોરલ ટાપુઓથી ઘેરાયેલું છે. આ પોઈન્ટ એક ઈકો-ટૂરિઝમ સાઈટ છે. આ ગુજરાતનું પહેલું ઈકો-ટૂરિઝમ સાઈટ છે, જે સ્વિમિંગ અને સનબાથિંગ માટે આદર્શ છે. આ સાઇટમાં ડોલ્ફિન, કાચબા, માછલીઓ અને ડૂગોંગ્સ સહિત દરિયાઈ જીવનની વિશાળ વિવિધતા પણ છે. પ્રવાસીઓ પક્ષી નિરીક્ષણ, વોટર પોલો, પતંગ ઉડાવવા, ધ્યાન અને ક્રુઝ વેકેશન જેવી ઘણી પ્રવૃત્તિઓમાં વ્યસ્ત રહે છે. આ સ્થળ દ્વારકા રેલ્વે સ્ટેશનથી 30 કિમી અને ઓખા બસ સ્ટેશનથી 22 કિમી દૂર સ્થિત છે. આ ઉપરાંત, તે જામનગર એરપોર્ટની નજીક પણ આવેલું છે, જે પ્રવાસીઓ માટે આ સ્થળની મુલાકાત લેવાનું સરળ બનાવે છે. આ સાઇટની મુલાકાત લેવાનો આદર્શ સમય નવેમ્બર અને મે વચ્ચેનો છે.

Image Source

7.12 ઇસ્કોન મંદિર – કૃષ્ણ ચેતના અને ભગવદ ગીતાના ઉપદેશોના પ્રચાર કરવામાં લાગેલા, ઇસ્કોન દ્વારકા એક બિન-લાભકારી સંસ્થા અને વૈદિક સંસ્કૃતિ અને શિક્ષણનું એક મુખ્ય કેન્દ્ર છે. આ કેન્દ્રની સ્થાપના પ.પૂ.મહાવિષ્ણુ ગોસ્વામી મહારાજે કરી હતી.

Image Source

7.13 સ્વામીનારાયણ મંદિર – સુંદર સમુદ્ર કિનારે અને દ્વારકાધીશ મંદિરની ખૂબ નજીક આવેલ સ્વામીનારાયણ ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર ભગવાન સ્વામીનારાયણને સમર્પિત એક દિવ્ય તીર્થ છે. જોકે તેની વાસ્તુકળા નવી છે, તે સુંદર દેખાઈ છે અને શાંતિ પસંદ કરતા લોકો અહી ધ્યાન કરવાનો આનંદ લે છે. દીવાલો પર સુંદર નક્કાશી છે જે વાસ્તુકળાના આકર્ષણને જોડે છે. મંદિરમાં હિન્દુ દેવી દેવતાઓની મૂર્તિઓ છે અને શાંત વાતાવરણ પ્રેમીઓના ફરવા માટે સારું સ્થળ છે.

8. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિરનું સ્થાનિક ભોજન – ગુજરાત જેવા રંગીલા રાજ્યમાં ભોજન તો ઘણા બધા છે, પરંતુ દ્વારકામાં ભોજનને લઈને ખૂબ વધારે … નથી. અહી ભોજનની ખૂબ વધારે વાનગી જોવા મળતી નથી અને અહી વધારે રેસ્ટોરન્ટ પણ નથી. પરંતુ અહી દરેક જગ્યાએ એક ગુજરાતી ભોજનની થાળી જરૂર મળે છે. થાળીમાં રોટલી, શાકભાજી, દાળ, કઢી અને ભાતનો સ્વાદ ખૂબ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. અહીંની ખીચડી પણ ખૂબ પ્રખ્યાત છે, જેને અહી આવતા પ્રવાસીઓને જરૂર ટેસ્ટ કરવી જોઈએ. આ ઉપરાંત બીજા ગુજરાતી નાસ્તા જેમકે ખમણ ઢોકળા, ખાંડવી, થેપલા, ખાખરા, હલદોહ સાથે છાશ અને લસ્સીનો સ્વાદ પણ જરૂર લેવો જોઈએ.

9. નાગેશ્વર મંદિરની મુલાકાત માટેનો શ્રેષ્ઠ સમય – જો તમે પવિત્ર યાત્રાધામ નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિરની મુલાકાત લેવા ઈચ્છો છો, તો તમને જણાવી દઈએ કે ઓક્ટોબરથી ફેબ્રુઆરી વચ્ચેનો સમય અહીં ફરવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. જો કે તમે વર્ષના કોઈપણ સમયે અહીં આવી શકો છો.

જો તમને આ માહિતી સારી લાગી હોય તો અમને કમેન્ટ સેકશન માં જરૂર જણાવજો.. આવી અવનવી માહિતી જાણવા માટે અમારું પેજ “ફક્ત ગુજરાતી” લાઈક કરો અને તમારા મિત્રો તથા સગા સંબંધીઓ સાથે શેર જરૂર કરવું.

નોંધ : આ લખાણ ની કોપી કરતા પહેલા અમારી લેખિત મંજૂરી લેવી જરૂરી છે.

Author: FaktGujarati Team